Elkarrizketaren taldeko hausnarketa

Irakasleari eginiko elkarrizketan zenbait ondorio atera ahal izan genituen. Hasteko, nahiz eta unibertsitatean gauza asko ikasten diren, gurasoekiko harremanak gehiago landu beharko lirateke. Izan ere, gaur egun parte hartze gehiago dute ez baitago irakasleekiko nahikoa konfidantza.

Bestalde, lehenengo egunetik autoritatea ezartzea behar-beharrezkoa da. Izan ere, gaur egungo umeek ez dute ia errespeturik, eta honen bidez, pertsona helduekiko errespetua sustatzea lortuko litzateke. Irakasleak enpatia izan behar du eta ume guztiei eztie berdin tratatu behar, denak ez baitituzte gaitasun berak eta bakoitzak bere erritmoa dauka. Honekin loturik, umeei gure gertutasuna erakutsi behar diegu eta beraien konfidantza indartzen saiatu. Beste alde batetik, irakasle orok nahitaezko duen eginkizun bat, ikasitakoa eguneraturik mantentzea da, eta baita pixkanaka jakintza berriak bereganatuz. Gainera, aipatu behar dugu ere, gure taldeko zenbait kidek eskola txikietan ikasi zutela eta argi dago hauetan irakaslearekiko harremana estuagoa dela.

Metodologiari dagokionez, irakasleek, ikasleengandik ere ikasi genezakela esan ziguten guztiek eta inprobisazioaren garrantzian sakondu zuen batek, inoiz ezin daitekelako klasean zeren aurrean aurki daiteken jakin. Kurtsoen arteko metodologia aldatu beharra dagoela ere azpimarratu ziguten, garai berrietako beharrei eta talde desberdinei egokituz eta moldatuz, oso garrantzitsua izanik ikasleen autonomia garatzea. Izan ere, ikasleekin klaseak moldatu eta adostu behar direla aipatu ziguten, gustoko dituzun gauzak hobeto irakatsi ahal izateko, giro hobea sortuz eta kooperazioa landuz.

Beraz, konklusioz, esan dezakegu oso baliagarriak izan zaizkigula elkarrizketak eta baita hiruron artean egindako hausnarketak ere. Garrantzitsuena, ikusi genuenez, hezkuntza, ikasleak etorkizuneko ikasketetarako, lanerako eta pertsona bezala hezitzeko dela baieztatuz.

Ikuspegi praktikoa barneratu dugu irakaslegoari buruz, askotan klasean edo unibertsitatean lantzen ez diren kontzeptuak barneratuz, baina batez ere baieztapen bat azpimarratuz: "lana ondo egiteko, lana gustokoa izan behar da".

Hezkidetza, detaile sutilen indarra.

Modulo lanerako informazioa bilatzen ari nintzela artukulu interesgarri honekin egin nuen topo. Bertan hezkidetzaz hitz egiten du eta dio normaltzat duguna zalantzan jarzea ezinbestekoa dela aurrera egiteko. Argi dago neska eta mutilak elkartzea ez dela hezkidetza. Izan ere, eskola mistoa sortzerakoan ez ziren kontuan hartu zer ekar zezakeen biak espazio berean sartzea gizarte sexista batean gaudenean. Honen aurrean eskolak bizitzarako baliogarri diren balio guztiak integratu behar lituzke bai gizonezko zein emakumezkoei lotutakoak; hau izango bailitzateke benetan berdintasunerako heziketa eskaintzea. Honez gain, pertsonarentzat zein diren gaitasun positiboak eta horiek lantzea ere beharrezkoa da, kontuan hartuta gaitasun batzuetan sexu batekoak bestekoak baino "entrenatuago" daudela. Modu honetara, generoak eta bere mugak behingoz gainditzeko bideak zabalduko dira.

Nortasuna "zizelkatzeko" tailerra izan beharko luke eskolak. Geure burua hobeto ulertzen laguntzeko eta ikusteko zertan garen eder eta zein den gure ahalmena, eta zer nahi dugun aldatu. Gainera eskolak harreman onak sortzeko lekua izan beharko luke baita gatazkak konpontzeko entrenalekua ere.
Ikasgaian ikasi dugun moduan zenbait artikuluren bidez, irakasleek kasu gehiago egiten diete mutilei neskei baino. Mutilek taldean protagonista izateko beharra dutelako baina protagonista menperatzailearena, gizartean hala ikusten baitute. Neskei arduratsuak izatea eskatzen zaie eta zerbait lortzeko ahalegin handia egin beharra dutela; mutilei berriz, espektatiba handiak jartzen zaizkie. Batzuk diote arrazoi hau dela eskola porrotaren zergatia. Nire ustez hau ez da arrazoi bakarra izango baina kontuan hartu behar da genero ereduek noraino baldintzatzen dituzten espektatibak.
Honez gain irakasleen prestakuntzari ere arreta jarri behar diogu eta hori lantzeko lehenik elkarbizitza landu behar da arauak taldetik bertatik ateraz, talde horren beharren arabera.

Kasuen hausnarketa

Pasa berri den asteazken honetako klasean taldeka ikasgelan sortzen diren arazo ezberdinei buruzko informazioa eman genion elkarri. Hainbat egoera eta arazoen inguruan hausnartu genuen, bullyna, dolua, higiene falta, gurasoekin harremanak... Gai guztiak eskola eremuan ematen direnen ingurukoak ziren eta egia esan arazo hauek egunerokotasunean eta maiztasun handiz gertatzen direnez garrantzitsua da gogoeta bat egitea honen inguruan irakasle izaten garenerako arazo hauei nola aurre egin jakin dezagun. Niri pertsonalki gehien hunkitu zidan gaia Uxuek azaldu zuena izan zen, berak irakasleari eginiko elkarrizketan jakin zuen egoera honen berri, kontua da duela urte batzuk irakasle honek higiene arazoak zituen neska bat izan zuela gelan, zorriak zituen eta zikin eta erropa zarpailekin joaten zen eskolara. Irakasleak zerbait egin beharra zuela eta neska dutxatzea erabaki zuen behin eta jarraian ama etorri zitzaion kexaka, azkenean arazoa etxetik zetorrela ikusi zuen etxean arazo ekonomiko larriak zituztelako. Kasu honetan bezala nire ustez etxean izaten dutela jatorria eskolan gertatzen diren arazo gehienek gaur egun etxean ez delako heziketa egokia ematen.

Irakasleari tratu txarrak leporatzearen inguruan

Bi kasuren  bidez aztertu dugu gai hau

•          Lehen kasua Ibizako ikastetxe batean gertatu zen. Bertan hamalau urteko bi ikasle liskarrean hasi ziren, irakasleak hau ikusirik banantzen saiatu zen hauetako bati banantzeko bizkarretik heldu zion. Ikasleak mehatsuekin eta ostikadekin erantzun zion. Ikasleak etxean gertatutakoa kontatu zuenean amak salaketa jarri zion irakasleari. Kasua epaileen esku geratu zen eta epaileak irakaslea errugabea zela esan zuen.
•          Bigarren kasua Beasaingo mutil batena da. Mutil honek eskolan emaitza txarrak ateratzen zituen baina gurasoek ez zuten ulertzen izan ere semeak liburutegira joaten zela esaten zien. Gurasoek irakaslearen lana zalantzan jarri zuten behin eta berriro beraien semea defendatuz. Gurasoek ez zioten salaketarik ipini irakasleari, mutila konturatu zen gaizki egiten ari zela eta gurasoei egia kontatu baitzien.

         Ibizako kasuan arazoaren muina etxean sortzen delakoan gaude. Izan ere, etxeetan jada ez dago komunikaziorik; gurasoek apenas dute denbora euren seme-alabei entzuteko, eta nekatuegi daude etxearen antolamendua mantendu nahiz euren rola betetzeko. Bikotekide biek, kanpoan lan egiten duten heinean, ez dute heziketaren ardura beraien gain hartu nahi eta irakasleen esku uzten dute liskarrak saihesteko asmoz; azken finean, erosoagoa baita. Sarritan gurasoek beraien haurrek baino jarrera okerragoak hartzen dituzte eta ez dira ohartzen eredu izan beharko liratekeela beraien seme-alabentzat. Irakaslearen lana gutxiesten dute, hauen lana zalantzan jarriz eta beraien haurren arazo eta porrotak berari leporatuz.

Gure ustez irakasleak egoera hauek sahiesteko ondorengo pautak jarraitu beharko lituzke:

-  Gurasoei ikasleen egunerokotasunaren berri eman

-  Hasieratik irakasle-guraso harremana zein izango den garbi azaldu behar da (Finlandiako kasua)

-  Ikasleekin harremanak sustatu

-  Etxeko arazoak albo batera uzten lagundu behar zaie

Rosenthalen esperimentuari buruzko iruzkina

Benetan interesgarria iruditu zaidan testua izan da Hans zaldiaren kasua azaltzen duena. Irakurtzen ari nintzen heinean, harriturik utzi nau zaldiak zuen gaitasun hori, izan ere, gutxien espero nuena izan da erantzunera hurbiltzen zenean kolpeak emateari uzten ziola, galdera egin zion pertsonaren keinu eta mugimenduen arabera iristen zelarik ondorio horretara.

Hortik atera daiteken konklusioa harrigarria da, bigarren plano batean hainbat bat gauza transmititzeko joera izan dezakegulako konturatu gabe. Alde batetik oso baliagarria izan daitekeela esan dezakegu, Rosenthalen esperimentuari esker iritsitako ondoriora, hau da, nahiz eta ikasleen artean maila bera egon, talde bateko irakasleari espektatiba hobeak ematean, bigarren plano horretan seinale positiboak bidaltzen ari da ikasleei eta horrela hauen errendimendua hobetzen da. Baina horrek funtzionatu dezan gauzak ongi egin behar dira, bestela guztiz aurkakoa gertatzeko arriskua dagoelako. Ikasle talde normalarekiko zituzten espektatibak ez zirenez horren onak, irakasleek ikuspuntu baxuago batetik hartzen ituzten hauen emaitzak.

Oso baliagarria izan daiteken emaitza da Rosenthalen esperimentu horretatik ateratakoa, baina modu aproposean erabiltzen jakinda soilik, horrela, irakasleei bere ikasleekiko espektatiba onak izango dituztela zin egitearekin, hauen errendimendua areagotu daiteke.

Rosenthalen esperimentuari buruzko iruzkina

       Artikulu bitxia iruditu zait, bertan Robert Rosenthal matematiketako irakasleak eginiko esperimentua agertzen duena, eta zer pentsa sortu dit zalantzarik gabe. Zaldi baten adibidea jarriz hitz egiteko gaitasunik izan gabe ere informazioa transmititu daitekeela esaten du testuak. Artikulu hau irakurri aurretik ia ezinezkoa iruditzen zitzaidan zaldiak gizakiok transmititutakoa ulertzeko gai izatea, baina hau irakurri ondoren zaldiren batekin topo egiten badut zihur nago hauekin komunikatzen saiatuko naizela.

       Bestalde, ikastetxe batean eginiko esperimentu baten berri ere ematen du. Bertan ikasgela bat bitan banatzen da, irakasle bati ikasle oso azkarrak dituela esaten diete eta besteari aldiz ikasle normalak dituela, nahiz eta hauen artean ez desberdintasunik izan. Ikasturtea amaitzean emaitzek argi erakusten dute ikasle azkarrenen taldeak aurrerapen handiagoa izan duela. Horrela, esan genezake garrantzitsua dela ikasle guztietan sinistea espektatibak alde batera utzita, guztiek berdin tratatuak izateko eskubidea dutelako, bai eta beraien gaitasunak ahalik eta gehien garatzeko ere. Irakasle izaten naizenean badakit hau ez dela erreza izango, beti egongo delako batenbat gustuko ez duzuna, baina nire ustez baliotsuagoa da jakinduria handia duenarekin aurrera pauso handiak ematea baino ezinean dabilenari besteen parera iristen laguntzea.

Rosenthalen esperimentuari buruzko iruzkina

Oso artikulu interesgarria iruditu zait; bai Clever Hansen efektua sortu zuen zaldiaren istorioarengatik eta baita Rosenthal-ek eginiko ikerketari begira ere. Askotan ez gara ohartzen hitz egin gabe ere, informazio asko transmititzeko gai garela; eta horregatik, erabat harriturik uzten gaituzte esaterako, gure etorkizuna atzematen dabiltzan horiek. Harrigarria da hau zaldi bati esker ondorioztatzea, baina, are harrigarriagoa iruditu zait zaldi bat gizakiok transmititzen dugun hori jasotzeko gai izatea. Azken finean, guk uste baino gehiago transmititzen dugula da kontua, eta horri ahalik eta probetxu gehien ateratzen saiatu beharko ginatekeela.

Bestetik, Rosenthal-ek eginiko esperimentuari esker, gure espektatibek eragiten diguten jarrera inkontzientea ezagutu dut. Izan ere, inkontzienteki ezberdin tratatzen dugu jendea euretariko bakoitzaz espero dugunaren arabera. Era berean, inoiz ohartu gabea nintzen, norbaitengan espero dudanak zenbat eragin dezakeen bere errendimenduan; eta hau oso garrantzitsua da irakasle batengan. Argi dago, ikasleekiko izango ditugun aurre-iritziak kontrolatzen ikasi beharko dugula, bestela euren errendimenduan eragin negatibo latzak izan baititzake. Beraz, saiatu beharrean gaude ikasle guztiengan espektatiba altuak jartzen, euren motibazioa eta beraz errendimendua ahalik eta hoberena izan dadin.

Experimento de Robert Rosenthal artikuluari buruzko iritzia.

Artikuluak argi erakusten du alde batetik, zenbateraino komunika dezakegu ez berbalki (askotan hitz eginez baino gehiago) eta bestetik, besteengan edukiko ditugun expektatibak benetan erabakikorrak izango direla. Izan ere, gure expektatiben arabera jarrera desberdina izango dugu pertsonekin. Horregatik, oso garrantzitsua da expektatiba hauetan ez erortzea eta gure kasuan, irakasle izatean, are gutxiago. Alabaina, ume guztiek eskubide berberak dituzte eta modu desberdinean tratatzen baditugu (ikasle onak indartuz eta ikasle txarrak alde batera utziz) haien arteko desberdintasunak handiagotu egingo dira eta horrek ondorio txarrak ekarriko ditugu berarekin: gaizki dijoaztenak desmotibatu egingo dira eta askok eta askok, ikasketak alde batera utziko dituzte. Beraz, saia gaitezen denak berdin tratatzen eta guztiengan expektatiba baikorrak izaten, aukera berdintasuna eman dadin.

Irakasleari tratu txarrak leporatzearen inguruan...

                Irakasleari egin nion elkarrizketan irten zen gai bat izan zen irakasleari tratu txarrak leporatzearena. Honen inguruko albiste baten bila, duela gutxi gertatutako gertakari bat azaltzen duen artikulu bat bilatu dut.

                Albiste honek kontatzen duenaren arabera, bi ikasle nerabe jotzen hasi ziren klasea amaitu bezain pronto. Irakasleak hau ikusi bezain laster, bi mutilak apartatzen hasi zen, gainean zegoen mutikoari bizkar aldetik helduz.  Hamalau urteko mutil hau irakasleari ostikadak ematen hasi zen eta Guardia Zibilaren aurrean salatuko zuenarekin mehatxatzen hasi. Mutikoaren amak, honen aurrean, irakaslea salatu zuen.

                Epailea berandu xamar konturatu zen ordea benetan gertatutakoaz; eta beraz, barkamena eskatu dio irakasleari. Amari ere gogor egin dio hitz, irakaslea eskertu beharrean salatzeagatik.

                Irakasle askok bizi izan duten injustizien adibide bat dugu hau.Irakasle garenean zein punturaino sar gaitezkeenaren inguruan hausnartzeko bide ematen diguna. Harrigarria eta lotsagarria da ama honek duen jarrera; baina zoritxarrez, esan beharra dago gaur egungo guraso askok dutena dela: ikasleak jokabide txarra izan eta gurasoek aurpegia ateratzea, gertaeraren ezagutzarik ia izan gabe. Benetan, lotsagarria da.
             Bestetik, irakasle honek behar izan duen gainerako irakasleen babesa esanguratsua da. Ez dut kasu honetan beste irakasleek izan duten jarreraren berri; baina esan nahiko nuke, elkarrizketatutako irakasleak esan zidan antzera, edozein arazoren aurrean, irakasleak bat eginik eta elkarturik egon behar luketela.  Arazoa azkarrago eta hobekiago konpon dadin eta irakaslea bakarrik senti ez dadin.

Irakaslearekin ikasitakoa

• Pazientzia handiko pertsona izatea behar-beharrezkoa dela.
• Lan asko egin behar dela klaseak prestatzen (gaur egun liburetatik ez, proiektuen bitartez).
• Gurasoak ere hor daudela kontutan izatea; eurekin harremanetan egonik, arazoak nahiz lorpenak kontatzeko.
• Berrikuntzetara moldatzen eta birziklatzen jakitea (teknologien kasua adibide argia) oso garrantzitsua dela.
• Haur bakoitza ezagutzea garrantzitsua dela.
• Lanbidea, umeak gustatu behar zaizkizula.
• Ikasleen mailan jarri eta gauzak eurak ulertzeko moduan azaltzen jakitea uste baino zailagoa dela.
• Haurrei entzun eta dituzten arazoez ohartzea garrantzitsua dela.
• Materiei buruzko ezagutzez gain, irakaslearen baitan daudela arauak, baloreak…
•  Umeak gaur egun asko aldatu direla, irakasleenganako jarrera nahiz euren ikaskideenganakoa.
• Umeenganako jarreran oreka bat bilatu behar dela, errespetua eduki behar dizute baina beldurrik ez.

Genero berdintasuna hezkuntza sisteman

Marina Subirats, hezkuntza-berdintasunaren alorrean bere izena entzuna izatera eraman duen soziologoa da, Niemeyereko kontseiluan, azken urteetako hezkuntza sistemaren fruitu izandako aurrerapenak baloratuz.

Berak proposaturiko gaiak, hiru eguneko saiotik, bigarren osoa bete zuen, garrantzi handikoa dela garbi utziz. Frankismoak bere botere urteetan, neskengan izandako eragin negatiboez hitz egin zuen, eta azkenaldian ere, berriro ideia hori entzutera eman dela gogorarazi, eragin handiena, alderdi politikoen emaitzen menpe egongo zelarik. Ondo azpimarratu zuen, bai hezkuntzan eta baita gainontzeko faktore guztietan ere, neskak alde batetik eta mutilak bestetik banantzeak ez zuela inongo alde positiborik, are gehiago, ikuspuntu sexualaz eta ugalketaz inork ez badu gaizki hitz egiten, ea zergatik hezi behar diren modu ezberdinean galdetzen du.

Bere ikuspuntutik, ikasleak bitan banatzeak emaitza positiboak izaten dituela azaltzen dituzten adibideak ez dira argudio onargarriak, esanez, orain arteko hezkuntza sistema nahiz eta ez izan hoberena, irtenbidea ez legokeela orain artekoa sustraitik kendu eta guztiz sistema berri bat ezartzean, gaur egungoa hobetzean baizik. Marinak dioen bezala, hezkuntza mistoaren aurka daudenek berrikuntza gisa aurkezten duten bitartean aldaketa hori, argitzen du, metodo hori duela zenbait urte atzera zegoen bera dela, eta berak dakiela, horri ezin zaio berrikuntza deitu, atzerapena baizik, tradizionalismora jauzia.

Eskola mistoak bultzatzera nahitaezkoa dela defendatzeko, gaur egungo neskengan erreparatzea besterik ez dela egin behar argitzen du Subirats-ek. Nabaria da sekulako aurrerapenak lortu dituztela, eta adibidez, gaur egun,  emakumezko ikasle gehiago daude unibertsitateetan gizonezko baino, bai eta unibertsitate tituludun ikasle izandakoak.

Helburu nagusi gisa, hezkuntza berdintasun hori, hezkuntza zentro guztietan aplikatua eta sustatua izan dadin nahiko luke, bai eta, zentro formalez gain, informal eta egoera ez-formaletan ere. Derrigorrezko bigarren hezkuntza amaitu aurretik, ikasleek zenbait hitzaldi eta gogoetarako ekintzak jaso ditzaten ere lortu nahi du.

Konponbide bat, lehen bai lehen gizontze ideia hori erradikatzen saiatzean dago, hau da, beti gizonezkoen ikuspuntura jotzea galaraztea. iruditu ez arren, gure barruan, plano sekundario batean pentsatzen dugun heinean, pentsatutako oro modu gizonduan egiten baita.

Honi buruzko dokumental bat (agian apur bat luzea, baina interesgarria)

Irakaslearekin elkarrizketa

Gaur izan naiz azkenean nire bizitzan zehar gehien markatu nauen eta mirestu dudan irakaslearekin: Mariarekin. 28 urte daramatza Ikaztegietako eskolan eta herri guztia nahiz herrikide ia guztiak ezagutzen dituen bezala (haur txikienetatik hasita, aiton-amonetaraino), herrikide guztiok ezagutzen eta estimatzen dugun pertsona da. Lehen hezkuntzako lehen mailatik hirugarreneraino soilik eman bazidan ere, 2 urtetatik 12 urtetara egon zen nire gainean nolabait esateko, beti laguntzeko prest. Esperientzia handiko irakaslea dela argi uzten du hitz egiten hasten denean; eta beraz, gaurko elkarrizketak fruitu ederrak emango zituena argi nuen.

Eskolara bertara joan naiz, arratsaldeko klaseak bukatu bezain pronto. Eskola berritu zenetik ikusi gabe nuenez, eskola goitik bera erakutsi dit bere gelan sartu baino lehen. Elkarrizketan zehar, hainbat puntu interesgarri ikutu ditugu. Esaterako, haurrarengana nola iritsi eta bideratu ezin denean sortzen den nahi eta ezin hori azpimarratu du zailtzat, lehen mailan hasten baita haurra ikasketen inguruan lanean, eta ohiturak hartzen (4.mailatik aurrera errazagoa da irakasleentzat, haurrak jarrera mekanikoagoa baitu). Bestetik, irakasleek arazoen aurrean erakutsi behar duten elkartasuna azpimarratu du oso garrantzitsutzat, behin izan zuten arazo bat adibidetzat jarriz. Gaur egungo umeek irakaslearenganako errespetu gutxiago erakusten dutela ere komentatu dit; konpetibitatea ere handiagoa delarik (gehiegi aukeran). Etxe askotan errege sentitzen diren haurrek eskolan ere errege direla pentsatzen dutela esan dit. Honekin batera, familiaren eraginaz eta gurasoetaz ere hitz egin dugu.

Elkarrizketa amaitzean, geure bizitzaz eta geure familiaz hitz egin dugu. Gustura egon naiz bera entzuten; dudarik gabe, hautaketa bikaina izan da.

Elkarrizketa bidez ikasitakoa

• Nahitaezkoa umeak atsegin izatea
• Pazientzia handiko pertsona izatea
• Lotsa guztiak alde batera utzi behar dira, bai ikasleekiko bai eta gainontzeko irakasleekiko
• Praktiketan hasten garenean, zalantza baten aurrean, ez izatea lotsarik galderak egiteko
• Irakasleen "bizitza ona"-ren ideia burutik kentzea, beti ere, zeure gustoko lan bat dela kenduta
• Umeez gain, gurasoak ere badaudela ez ahaztea
• Uneoro berrikuntzak aurkezten dira irakasleen aurrean, eta guztietara moldatu behar izaten dira
• Beti informazioa eguneraturik izan beharreko lanbide bat da
• Nota onak ateratzea garrantzitsua da, baina izaerak ere asko esan nahi du
• Neurri egokia aurkitzen jakin behar da, ez izateko lagun bat bezala ikasleentzat, ez eta tutore soil bat besterik ez
• Talde lanei garrantzia ematea
• Ulertu beharra dago ikasle guztiek ez dituztela gaitasun berak, eta guztien neurrian jartzen jakin behar da
• Ondo egiten dutena baloratu egin behar den bezala, gaizki egindakoaren aurrean ere neurrik hartu behar dira, berriro errepika ez dezaten
• Umeak motibatzeko, klaseak oso monotonoak ez izatea saiatu

Irakaslearekin elkarrizketa

Gaur, nire lehen hezkuntzako 1. eta 2. mailako irakaslea izan zenari, Isabeli, ikasgai honetarako burutu beharreko elkarrizketa egin diot. Zailtasunak izan ditut berarekin kontaktuan jartzerako unean, baina azkenean, nire ikastetxea izandakora aurkeztu eta bertan topatu dut. Oso oroitzapen politak etorri zaizkit gogora berriro nire etxetik hasi eta ikastetxerako bidea beste behin egitean eta ikastetxeko pasilloetatik pasatzean.

Nahiz eta bi urtez soilik izan nire irakaslea, harreman ona izaten jarraitu izan dugu betidanik eta asko poztu da ni ikusteaz. hala ere, hasiera batean oso lotsaturik aurkitu naiz, arraroa egin baitzait nire irakasle bati aurrez aurre zenbait galdera egitea, baina azkenerako atsegina egin zait eta naturaltasun osoz aritu gara biok. Galderak aurretik prestaturik nituenez, alde horretatik ez dut arazorik izan, bai ordea garrantzitsuak iruditzen zitzaizkidan datuak apuntatzean. Hala eta guztiz ere, grabagailua jarrita izateak lasaitasuna ematen zidan zerbait ahazten bazitzaidan.

Amaitu ostean, joan aurretik, hurrengo asterako berriro ikastetxetik pasatzeko esan dit, horrela, orain lantzen ari diren proiektu interesgarri bati buruzko txosten bat emango didalako. Bestalde, nahi dudanean bisitan joateko eskatu dit, atsegin handiz jasoko nauela esanez bere ikasleekin batera. Ez dut zalantzarik izango bertara joaten, laguntza handikoa izango delakoan bainago.

Ideia mapa

The pseudoscience of single-sex schooling

ESKEMA:                     

1.-SARRERA:

1.1.- Sexuz bereizitako (SB) eskolek zientziaren babesik ez.

1.2.- SB eskolek sexismoa eta estereotipoak indartu.

1.3.- SB ikasleek emaitza akademiko hobeak ateratzen dituzten frogarik ez.

2.- ABANTAILA AKADEMIKOAK ADIERAZTEN DITUEN DATU ENPIRIKO GUTXI:

2.1.- Politikoki begiratuz, SB eskolek emaitza hobeak beharko; hori frogatzerik ez (emaitza zalantzagarriak).

            2.2.- SB eskoletan sartzen diren ikasle asko aurreratuago.

2.3.- SB eskola bikainak egon arren, datu enpirikorik ez eskola hauen arrakasta antolakuntzagatik denik; kurrikulum zorrotzengatik baizik (hauek eskola mistoetan ere badaude).

3.- ADIMEN IKERKUNTZETAN ONDORIO ZEHATZIK EZ:

3.1.- Neurozientzilariek sexu desberdintasunak gizakion burmuinetan:

3.1.1.- Haurretan: desberdintasun hauek zerikusirik ez ikaskuntzarekin.

3.1.2- Helduetan: ikaskuntza metodoak eragindakorik ez; eta ez dira zertan   haurtzaroaren ondorio izan behar.

3.2.- SB eskolen erakunde bateko zuzendariaren arabera, neska eta mutilak separaturik nerbio sisteman ezberdintasunak daudelako:

                               3.2.1.- Irakasle kementsu eta bortitzekin sexu ezberdinen jarrera:

                                               3.2.1.1.- Mutilak: poztu eta motibatu.

                                               3.2.1.2.- Neskak: ikaratu.

                       3.2.1.3.- Ondorioa: mutilei era gogor batean eta neskei era maitekor batean irakatsi.

4.- GENEROA AZPIMARRATZEAREN ONDORIO NEGATIBOAK:

                4.1.- Irakasleen jarrera:

4.1.1.- Sexu banaketari garrantzi handia ematen badie, umeen aurkako sexuko kideekin egotea saihestuko dute.

4.1.2.- Etiketak jartzea: “egun on neska eta mutilak”.

                        4.1.3.- Ikasgelako antolakuntza: ilarak sexuen arabera egitea.

     4.2.- Bereizketa nabarmenagoa SB eskoletan: haurrek SB eskolak eta eskola mistoak ikusiz, gizakion ezaugarri muina dela konturatu, zeinaren arabera hezkuntza antolatzen den.  

5.- SB ESKOLEN KONTRAKO ARGUMENTU BATZUK:

5.1.- Neska eta mutilek era ausart eta seguru batean elkarrekin lan egiteko aukera murriztu.

5.2.- Erresuma Batuetan 40 inguruko gizonak dibortziatzeko joera handiagoa SB eskoletara  joanda; emakumeetan ordea, eraginik ez.

SINTESIA:

Testu honek, sexuz bereizitako hezkuntzaren inguruan hausnartzen du; haurrek sexuz bereizita ikasteak dituen abantaila eta desabantailez. Era berean, hezkuntza mistoa defendatzearen arrazoiak adierazten dizkigu, hori baita egilearen ustez benetan egokia dena. Hasteko, sexuz bereizitako eskolek duten zientziaren babes eza eta indartzera eramaten dituen sexismo eta estereotipoak aipatzen ditu. Sexuz bereiziriko ikasleen emaitza akademikoak hobeak direnik frogatzerik ez dagoela ere argi azaltzen digularik. Askotan, ikasle hauen arrakasta eskolak duen kurrikulumari zor baitzaio; kurrikulum hori eskola misto batean ere aplikatu daitekeelarik. Bestalde, neurozientzilariek ondorioztatu dutenaren arabera, sexu desberdintasunak daude gizakion burmuinetan, bai helduen eta baita haurrenetan ere. Baina, hala ere, desberdintasun hauek ikaskuntzarekin zerikusirik ez dutena defendatzen du. Era berean, neska eta mutilei modu ezberdin batean tratatu behar zaiela esaten du artikuluak aipatzen duen eta sexuz bereizitako eskolen aldeko erakunde baten zuzendari den gizon batek. Honen arrazoitzat, mutil eta nesken nerbio sistemaren ezberdintasunak hartzen dituelarik. Bukatzeko, generoa azpimarratzearen ondorio negatiboez hitz egiten du. Azpimarratze hau eskola mistoetan gertatzen bada ere (etiketak jarriaz, ilarak generoen arabera eginaz, etab.), sexuz bereizitako eskoletan nabarmenagoa dena defendatzen du. Izan ere, haurrek bi eskola motak ikusiaz, gizakion ezaugarri muina sexua dela konturatzen dira, zeinaren arabera hezkuntza antolatzen den. Momentuoro uzten du argi eskola mistoen aldekoa dena, horretarako argudio zehatzak emanez.

Elkarrizketa bidez ikasitakoa

• Ikasleak pertsonak dira eta ez makinak, beraz horrela tratatu behar dira.
• Ikasle guztiak ez direnez berdinak, exigentzia maila ezin da berdina izan.
• Ikasleei konfidantza erakusteko gertutasuna nahitaezkoa da.
• Fibra morala beharrezkoa du irakasleak, hau da, beraiek egin dezaketena exigitu behar diete ikasleei.
• Garrantzitsua da ikasleei entzuten jakitea eta hauek dituzten arazoez ohartzea.
• Gurasoekin harremanetan egon behar du irakasleak, arazoen berri emateaz gain, lorpenak ere azpimarratu behar zaizkie.
• Hezkuntza sisteman intrusismoak alde batea uzteko ahalegina egin behar du irakasleak, izan ere ikaslea ezin da kliente moduan tratatu.
• Irakasleak behin eta berriro bere formakuntza garatzea garrantzitsua du; era honetara erakusteko alderdi gehiago izango ditu eta ikasleei jakintza hauek modu errazagoan transmititzen jakingo du.
• Gurasoen mentalidadea aldatzen sahiatu behar du irakasleak.
• Autoritatea landu egin behar da ikasleekin.
• Teknologia berrien bidez umeak motibatzea garrantzitsua da.
• Ikasleen artean lankidetza bultzatzea ezinbestekoa da, ikasleek beraien artean erlazionatu eta elkar ikas dezaten.
• Jakintzez gain irakasleak balore moralak ere transmititu behar ditu.

Elkarrizketaren bidez ikasitakoak.

• Garrantzitsua da gaizki dijoazten umeei motibatzea, beraien autestima igotzea (gelaren aurrean ere).
• Enpatia edukitzea ezinbestekoa da.
• Hilabeteren buruan, ikasleak ezagutzean, jakin bakoitzari nola tratatu, bere egoera eta kapazitatea kontuan hartuz. Denei ezin baitzaie berdin tratatu ez baitute kapazitate bera.
• Esfortzua baloratu behar zaie, bakoitzari bere kapazidadeen arabera exijitu.
• Tutoretzan umeenganako gertutasun gehiago sortzen denez, ona izan daiteke tutore izatea harremana hobetzeko.
• Gaur egun gehiago laguntzen zaie gaizki daudenei, lehen berriz, alde batera uzten zitzaien.
• Errespetuz tratatzea nahi baduzu, umeak ere errespetuz tratatu.
• Desmotibatuta daudenei egin kaso gehinbat (goraipatu, gauzak manipulatu) ondo dijoaztenak normalean motibatuta baitaude, ez dute arreta berezirik behar.
• Egoera ere kontuan hartu klasea ematerakoan (egun batzuetan egualdia dela eta adibidez umeek ez dute lan egiteko gogo gehiegi) umeen gogoa, listoia ere ez jarri goraegi.
• Dinamikak aldatu. Denbora gehiegi ez igaro gauza bakar batean, aspertu egingo dira bestela.
• Lankidetza bultzatu. Ez da erreza irakasle batzuk uste baitute uste asko daramatelako beti arrazoi dutela eta gazteek ere badute zer esana, haiei ere entzun behar zaie.
• Autoritatea landu egin behar da balore hori galdu egin delako.
• Baliabide asko gaizki dijoaztenei, lehen nabarmen bazterreratu horregatik asko etsi, egun, horiek motibatzen saiatu behar da.
• Gurasoak asko inplikatzen dira,  batzuetan gehiegi, asko exajeratzen dituzte gauzak. Horregatik, ikasleez aparte ere fijatu zer nolako gurasoak tokatzen zaizkizun.
• Heziketa inportanteena etxekoa da, eskolan zerbait egin daiteke baina denbora gutxi igarotzen dute (5h.). Horregatik normalean etxean giro ona badago umea eskolan ondo joango da.
• Teknologiek gauza asko erraztu, umeei ere eramangarriagoa, motibagarria.
• Egiten dena saiatu ondo egiten; beti ezta lortuko baino behintzat saiatu ahalik eta ondoen egiten.
• Ikasi ahal den gehiena, gero lan egiteko badagoela denbora.
• Umeak asko aldatu dira.Gaur egungo haurrak gutxiago saiatzen dira, la ley del minimo esfuerzo delakoa dute buruan. Ez dago saiakeraren balioa, dena eskura ematea ohituta baitaude, esfortzu gutxirekin nahi dituzte gauzak lortu eta hori zati handi batean gurasoen errua da.
  Egiten dena saiatu ondo egiten; beti ezta lortuko baino behintzat saiatu ahalik eta ondoen egiten.
  
  
  
  
  
  

Co-ed vs Single Sex Education- which is best?

HEZIKETA MOTAK

1.      HEZIKETA BANANDUAREN EREDUA:

1.1.    Sexuen arteko ezberdintasunak defendatu

·         Ezberdintasun biologikoak

(Garuna era desberdinean garatua)

·         Ezberdintasun psikologikoak

(Neskek azkarrago garatzen dituzte gaitasunak)

·         Ezberdintasun soziologikoak

(harremanak egiterako garaian)

·         Ezberdintasun orokorrak

NESKAK

o   Emozioak azaldu

o   Beraien gaitasunak gutxietsi

o   Lagun artean hitz egitea gustuko

o   Ahots fineko irakasleak gustuko

o   Laguntza eskatu behar izanez gero

o   Irakaslearekin harremanak bultzatzen saiatu

o   Fikzioa atsegin

o   Lanerako ohitura onak

o   Heldutasun handiagoa

                          MUTILAK

o   Lehiakorrak

o   Dituzten gaitasunak baloratu

o   Ahots lodiko irakaslek gustuko

o   Hierarkia gustuko

o   Fikzioa ez dute gustuko

o   Akzioa gustuko dute

o   Arriskuak hartu ondorioei begiratu gabe

1.2.    Hezkidetzaren aurkako jarrera

·         Ikasleen arreta falta maila handian areagotu

·         Genero estereotipoak indartu

·         Ikasgaien aukeraketan eragin zuzena

2.      HEZKIDETZAREN EREDUA:

2.1. Hiru ezaugarri nagusi

·         Akademikoki emaitza hobeak

·         Neskek eta mutilek beraien diferentziekin elkar ikasi

·         Faktore kulturalek ikas erraza den ingurunea sortu

2.2. Eredu tradizionala baztertzen dute

2.3. Ikasleak emozionalki helduagoak

2.4. Helburu nagusia: ikasleak eguneroko bizitzara egokitzen ikastea

SINTESIA

Artikulu honetan bi heziketa mota ezberdin kontrajartzen dira, alde batetik heziketa banandua defendatzen dute batzuk, eta bestetik hezkidetzaren eredua.

                                                                                                   

Heziketa banandua ontzat ikusten dutenek gizon emakumeak desberdinak direla defendatzen dute eta hori dela eta heziketa ezberdinak jaso beharko lituzketela, horrela bi sexuen banaketa eginez.

Garunak sexua duela diote  eta horregatik ematen direla generoen artean horren jarrera ezberdinak. Sexu bakoitzari dagozkion ezaugarriak aipatzen ditu, neskek emozioak azaltzeko gaitasuna dute, beraien gaitasunak gutxietsi egiten dituzte, lagun artean hitz egitea gustuko dute, ahots fineko irakasleak atsegin dituzte, lanerako ohitura onak dituzte... eta mutilek aldiz, neskak baino lehiakorragoak dira, dituzten gaitasunak baloratzen dakite, akzioa gustuko dute, ahots lodiko irakasleak gustatzen zaizkie, arriskuak hartzen dituzte ondorioetan erreparatu gabe…

Hezkidetzaren eredua defendatzen dutenek eredu tradizionala erabat baztertzen dute bi sexuentzat berdin balioko duen heziketa bultzatzen dutelarik. Hauen helburu nagusia pertsonak heztea da generoa alde batera utzita eta hauek eguneroko bizitzara egokitzea. Hiru ezaugarri nagusi ditu eredu honek, lehenik akademikoki emaitza hobeagoak bermatzen ditu, ikasleak sozializatzeko aukera izateak autoestimu altuagoa izatea dakar; bestetik, genero diferentziak egon arren elkarren artean ikasteko balio du; eta azkenik, elkarbizitza sustatzen duen ingurune honek ikasleak gehiago motibatzea lortzen du.

Jimeno, J. (2005) Educación diferenciada

ESKEMA

1. - Sarrera

2. - Landutako gai ezberdinak

      2.1. - Hezkuntzaren zorrei konponbidea

      2.2. - Iberoamerikako enpresa foroa

      2.3. - Pobreziaren aurkako borroka eta garapena
      2.4. - Iberoamerikar gutun kulturala
      2.5. - Agenda eta doktrina iberoamerikarraren garapena

3. - Hezkuntza misto eta bereizia: ikuspegi pedagogikoak

      3.1. - Sarrera
      3.2. - Hezkuntza mistoaren alde on eta txarrak
      3.3. - Hezkuntza bereiziaren alde on eta txarrak
      3.4. - Helburu nagusia

4. - Hezkuntza mota bereiziak sustatzen dituzten ikuspegi psikopedagogikoak

      4.1. - Egitura mentala
               4.1.1. - Garun ikerketak
               4.1.2. - Gizonezkoentzako zailtasunak
      4.2. - Psikologia
               4.2.1. -  Hezkuntza mistoaren efektibotasuna zalantzan

5. - Ondorioak

      5.1. - Sarrera
      5.2. - Proposamena

SINTESIA

        Testuak, Iberoamerikar partaideek (Espainia, Portugal, Andorra eta Latinoamerika) buruturiko hezkuntzaren inguruko konferentzia batean aipatutako eta landutako guztia aurkezten digu. Pobreziaren aurkako mugimenduak sustatu bazituzten ere, hezkuntzaren alorrean aritu ziren gehienbat.

        Aipatutako honen inguruan, gaur egungo egoera, ez horren efektiboa, hobetzeko asmoa aurkeztu zuten, proposamen berriak eskeiniz. Alde batetik, hezkuntza mistoaren eta bereiziaren arteko abantailak eta kontrak aztertu zituzten eta bestetik ume bakoitzari bere kualitate nabarienak potentziatzea dela egokiena sustatu. Mutilak jaioagoak dira alor batzuetan eta neskak besteetan, baina gaur egungo hezkunza sistemak orokorrean neskentzako erraztasunak suposatzen dituela ondorioztatu dutenez, ez dela morala diote. azkeneko erabaki bezala, gaur egungo hezkuntza sistemaren ingurko ikerketa sakon bat egitea proposatzen dute gaur egungo umeen hezkuntza ahalik eta hoberena izan dezan.

Las niñas en el aula: nuevas investigaciones, viejas desigualdades. Eskema.

• SARRERA:
• Garrantzitsuena enkajatzea. Beraz genero identitate egokiak hartzea ezinbestekoa.
• GENEROEN JARRERA KLASEAN:
• MUTILAK:
• Klasea dominatu.
• Askotan klasea eten.
• Neskei edota mutil "matxista" ez direnei burla.
• NESKAK:
• Bigarren planoan geratu.
• Isilagoak.
• Erresistentzia modu isilak.
• Periferian eseri.
•  BEREN ROLA ERAIKITZEKO METODOAK:
• MASKULINITATEA mutilen kasuan:
• Abusu berbala (gehienbat homofobikoa).
• Sexu heterosexualari buruz askoan hitz egin.
• Botere ia osoa.
• Dominantea-aktiboa.
• FEMINIDADEA nesken kasuan:
• Beren irudiaz arduratu.
• Sexuaren gaia alde batera utzi, edo behintzat modu apalagoan komentatu.
• Bere burua onbehar bezala erakutsi, independiente beharrean.
• Boterea mutilei utzi.
• Pasiboa izan.
• IRAKASLEEN JARRERA:
• Espektatiba ezberdinak generoen arabera.
• Neskak esanekoak izan behar dute. Hala ez badira gogorrago zigortu.
• Mutikoak bihurriak izateko "eskubide" gehiago, gehiago toleratu.
• Mutilei atentzio gehiago ipini disziplina aldetik.

Las niñas en el aula: nuevas investigaciones, viejas desigualdades. Sinopsia.

Artikulu honek neskatoek eskolako bizitza nola eramaten duten azaltzen digu. Hasteko, gazteentzat garrantzitsuena "enkajatzea" denez eta generoa denez gure identitate sozialaren zutabe garrantzitsuenetariko bat, genero postura "egokiak" hartzea ezinbestekoa da "enkajatu" ahal izateko.

Aipatu behar da mutilak izaten direla normalean klasean dominatzen dutenak, neskak bigarren planoan utziz. Hala ere, ikerketek kuestionatu dute ea irakasleek mutikoengan atenzio gehiago jartzeak ez ote dien benefiziatu. Emaitza ezezkoa da. Izan ere, neskatoek egiten dituzten galdera guxi horiek efektibogoak dira eta gainera, mutilei atentzio gehiago jartzen badiete disziplina kontuagatik da, ez jakintza gehiago eskaintzeko.

Beste alde batetik, neskatoen gai nagusia irudia da. Izan ere, gizartean emakumeak mutilen gustuko objetu bezala azaldu behar du eta horregatik ironikoa da ikustea mutikoek burla egiten dietenean neskei bere itxuragatik gehiegi  arduratzen direlako.

Azkenik, irakasleei dagokienez, espektatiba ezberdinak izaten dituzte bere ikasleetan euren generoaren arabera. Neskak esanekoak izatea espero da baina gaizki portatzen direnean mutilei baino gogorrago zigortzen zaie.

Hala ere, pedagogiak generoaren ordena eta hortik sortutako konportamenduak aztertu eta kuestionatzen baditu aldaktak emango dira.

Autokritika

Badira zenbait egun autokritika igota egon beharko lukeela, baina gaizki ulertu bat izan nuela eta, zuk zintzilikaturiko test horretan egin behar zela uste nuen, beraz barkatu atzerapena.

Niri adimen emozionala azaltzea egokitu zitzaidan Gorka Pablos ikaskideari. Aurrena berak egin zuen adimen anitzaren inguruko argibidea, eta horri esker, azalpena zein eratara jorratu behar nuen jakiteko lagungarri izan zitzaidan. Paper batean ideia nagusiak nituen apuntaturik eta horiekin baliatuta, ordura arte ulertuta nuena berari jakinarazten saiatu nintzen. Esan beharra daukat gaia ez nuela erabat mamiturik, baina ahal nuen bezala lortu nuen Gorkari zenbait gauza jakinaraztea. Urduritasunaren erruz esaldi motzen bidez hitz egiten nion eta behin baino gehiagotan trabatu egiten nintzen, baina pixkanaka joan nintzen lasaitzen.

Orokorrean azkarregi egin nuen dena baina ideia garrantzitsuenak aipatu nizkion behintzat.

Irakaslearekin elkarrizketa

Dagoeneko egin diot elkarrizketa irakasleari eta esperientzia ona izan dela azpimarratu dezaket. Irakasle honekin harreman ona dut eta hori dela eta eroso sentitu nintzen elkarrizketa egiterako garaian, nolabait esanda izan nuen arazo bakarra galderak ingelesez moldatzea izan zen, bera ingelerako irakaslea baita eta horrela egitea eskatu zidan, hasieran hori arazoa izango zela pentsatu banuen ere ondo moldatu nintzen eta arazorik gabe ulertu nizkion eman zizkidan erantzunak. Emandako erantzunak baliozkoak izango zaizkidalakoan nago eta berak hezkuntzaren inguruan transmititutako gomendio eta balioak erabiltzen jakitea espero dut.

Autoestimua: nola hobetu diezaioke irakasleak haur bati?

Pertsona batek norbere buruarekiko azaltzen duen jarrera da autoestimua eta  norbere egoeren arabera eta inguratzen dioten pertsonen arabera, norberarekiko estimua aldatu egin daiteke.

Autoestimuaren eraketa eta garapenak, familiarteko harremanetan du jatorria, haurrak gurasoek maitatu eta errespetatzen dutela sentitzen duen momentutik. Familiaren eragin zuzena aipatu dugu, baina familiaz gain inguruko beste zenbait faktorek ere eragina dute haurraren autoestimuan, eskolaren kasua esate baterako, eta hor irakaslearen paper egokiaren garrantzia.

Lehen urtetik aurrera, umeak badu bere buruaren noziorik eta ohartzen da zer egin dezakeen eta zer ez. Irakasleek duten helburuetariko bat haurrek euren buruarengan duten konfiantza indartzea da.

Umeak trebetasun berriak bereganatu ahala ikasten du eta lorpen horiek konfiantza ematen diote. Haren ekintzek besteengan sortzen dituzten erreakzioek, gainera, haurraren autoestimuan eragiten dute.

Gertaera positiboek autoestimu positiboa sendotzen dute; porrotek, aldiz, autoestimu negatiboa indartzen dute. Gora-behera hauek egunerokotasunean gertatu ohi dira eta baliagarriak dira norberaren irudia orekatzeko.

Autoestimu ona duen haurrak bere nortasuna indartuko du eta horrela pertsona positibo  eta zoriontsua izango da. Hobeto aurre egingo die frustrazio txikiei eta hobeto moldatuko da inguratzen duen mundura. 

Bestalde, aipatzekoa da hiru gradu ezberdinetan banatu dezakegula autoestimua, gradu bakoitzaren ezaugarriak honako hauek dira:

1. AUTOESTIMU ALTUA: Bere buruaz duen kontzeptua bere idealarekin bat datorrenean sortzen da. Pertsona hauek lasaiak izaten dira, bere buruaz arro egoten dira eta ingurukoekin harremanak izateko ez dute zailtasunik izaten.

2. AUTOESTIMU DESPROPORTZIONATUA: Bere buruaz duen kontzeptuaren eta bere idealaren artean aldeak handiak direnean sortzen da eta autoestima baxu mota bat da. Pertsona hauek portaera agresiboa izaten dute eta gaitasun sozialetan hutsuneak izaten dituzte.

3. AUTOESTIMU BAXUA: Bere idealaren eta bere buruaz duen kontzeptuaren artean aldeak handiak direnean agertzen da. Pertsonek portaera pasiboa izaten dute eta gaitasun sozialetan hutsune nabarmenak izaten dituzte.

Beraz, zer egin dezakete irakasleek?

§             Haurrak egindako lorpen txiki eta horiek eskuratzeko ahalegina baloratu eta poztu.

§             Kalifikatibo positiboak esan , adierazi gauzak ondo egiten dituenean. 

§             Kontaktu fisikoa adierazi, horrek segurtasun sentipena sorraraziko dio.

§             Zerbait lortu nahi eta ezinaren frustrazioak gainezka egiten badio,  ondo egiten dakien beste jarduera bat egitera animatu.

§      Erronkak pauso txikitan gainditzeko moduan jarri, erronka bakoitzak aurrekoarekin zerikusirik ez duen lorpen bat ekar dezan.

§             Auto-diziplinaren oinarriak ezarri behar zaizkio, mugak finkatuz.

§             Erabakiak hartzen eta arazo txikiei aurre egiten utzi behar zaio, konfiantza emanez.

Hona hemen Gabriela Lardiés psikologoak autoestimuaren inguruan eginiko ipuin interesgarri bat:

Irakaslearekin elkarrizketa.

Atzo goizean izan nuen elkarrizketa nire irakasle izan zenarekin eta igarotako denbora luzea (3 ordu baino gehiago egon baiginen hizketan) benetan baliagarria eta polita iruditu zitzaidan. 

Irakasle honek 3. mailara arte klaseak eman bazizkidan ere, gerora ere ez dut berarekin harremana galdu, bere alaba nire laguna baita eta eskolako liburuak pasatzen nizkionez, askotan izan naiz haien etxean eta familikoak ez zaizkit arrotzak egiten. Hala ere, beldur pixka batekin joan nintzen elkarizketa egitera, hasteko, irakasleak bronkioetako infekzioa zuelako eta beraz ezin nuen jakin ondo hitz egin ahal izango zuen, eta bestetik, oso urduri nengoelako, izan ere,  nahiz eta familia ezagutu oso arraroa egiten zitzaidan irakasleari elkarrizketa bat egitea kazetaria banintz bezala. Gainera, etxera iritsi bezain laster, familiako lau kideak azaldu ziren niri agurtzera eta haiekin ere solasaldi polita izan nuen.

Azkenean hasi nintzen bada elkarrizketa egiten eta benetan gauza piloa ikasi ahal izan nituen. Hasteko, irakasleak azpimarratu zidan lehen gauza zera da: enpatia eta pazientzia ezinbestekoak direla irakasle izateko. Eta egia da, ez nintzen konturatu baina irakasle hark benetan konprendintzen gintuen eta zerbaitetan huts egiten bagenuen zuzenean ume horrekin zentratzen zen gaizki zihoan arlo horretan sakontzeko. Jarrera hori benetan eredugarria iruditu zitzaidan.

Beste alde batetik, umeak asko aldatu zirela esan zidan eta autoritate galtzearen kontua aipatu nionean, segituan esan zidan baietz, argi eta garbi umeeen (eta gizartearen) baloreak aldatu egin direnez, haien jarrera ere aldatu egin dela eta horrekin batera, irakasleen autoritatea galdu egin da. Hala ere, berak zioen irakaslearen arabera posible zela autoritatea klasean mantentzea. Hurrengo ariketan azalduko ditut ikasi nituen beste gauza asko baina esan ditudanak aipagarriak iruditu zaizkit.

Beraz, oso gustora egon naiz elkarrizketa egiten eta irakaslea oso jator azaldu da nirekin beste egun batean lasai joateko esan baitit, nire zalantzak edo dena delakoetan laguntzeko prest egongo dela. Bera aukeratzea erabaki ona izan dela argi erakutsi dit.

Adimen emozionala

Adimen emozionalaz ari garenean, emozioei buruz ari gara; zein diren jabetzeaz, identifikatzeaz, ulertzeaz eta kontrolatzeaz. Daniel Goleman psikologoak zenbait atal desberdindu zituen horrela adimen emozionalaren barruan: norberaren kontzientzia emozionala (geure emozioak zein diren eta nola eragiten diguten jakitea), autokontrol emozionala (momentuko sentimenduak kontrolatzea), automotibazioa (geure emozioak helburu jakin batera bideratzen saiatzea motibazioa mantenduz eta oztopoetan fijatuz hauek gainditzea), enpatia izatea (besteen lekuan jartzea zer senti dezaketen jakiteko) eta gaitasun sozialak  (geure gertukoez gain besteei ere tratatzen jakitea, esaterako nagusi edota etsaiei).

Garai batean, adimen intelektualari garrantzi guztia ematen bazitzaion ere, adimen emozionala lekua hartzen ari da urtetik urtera. Izan ere, emozioek izugarrizko garrantzia dute gure bizitzan. Horregatik, eta lehen aipatutako faktore guztiengatik adimen emozionala lantzea oso garrantzitsua da elkarbizitza posible izateko.

        

Era berean, irakasleriaren formakuntzan garatua eta landua izatea ezinbesteko den zerbait dela deritzogu. Izan ere, eskolan ematen da haurraren sozializazio prozesuaren zatirik handienetarikoa. Eta umea eskolan dagoenean, gainerako umeekin interakzioan dago; esperientzi onak nahiz txarrak esperimentatuz. Esperientzi eta arazo hauei aurre egiteko, eta beren garapen fasean daudela kontuan hartuz, formakuntza bat jaso behar dute umeek etxetik eta eskolatik; eta beraz, eskolako irakasleek adimen emozionala garatua izatea oso garrantzitsua da. Izan ere, gainerako umeekin desadostasun ugari biziko ditu haurrak, eta hauei aurre egiteko gaitasunik erakusten ez badu, autoestima falta, depresioa, antsietatea, ekintza agresiboak, etab. garatu ditzake. Eta noski, hauek haurraren garapenean influentzia handia izango dute, arlo akademikoa barne. Egoera hau saihesteko, irakaslearen interbentzioa beharrezkoa da. Are gehiago, irakasleak haurrek euren artean pentsaerak eta ekintzak behatu eta uler ditzaten saiatu behar du; errespetua eta elkarbizitza errazagoa lortze aldera.

Hitz gutxitan, adimen emozionalak umeen gaitasun sozialak garatzen ditu, garapen fasean akatsik ez egoten laguntzen eta hezkuntzan errendimendua hobetzen du. Abantaila asko erakusten ditu beraz: komunikazioa hobetzen da, erlazio pertsonalak hobetzen dira, motibazioa handitzen da,  klima laborala hobetzen da, lan taldean efikazia eta efizientzia handitzen da, pertsonak gehiago inplikatzen dira beren lanean eta arduratsuagoak eta autonomoagoak dira, etab.